Willa Ericha Gropiusa w majątku Golzengut w Dramburgu

Założony w XIX wieku majątek Golzengut (na mapach z pierwszej połowy XIX wieku określany jako Bärencamp) położony był w południowo-wschodniej części miasta, przy obecnej ulicy Starogrodzkiej 23.  

Golzengut, fasada wschodnia rezydencji, przed wejściem do budynku stoi prawdopodobnie Erich Gropius, widokówka wysłana w 1910 roku pochodzi ze zbiorów Mariusza Garbacza.

 

Mapa z 1834 roku pokazująca majątek Bärencamp, poźniejszy Golzengut.

Pierwotnie składał się na niego obszar skupionych wokół dziedzińca zabudowań gospodarczych wraz z rezydencją oraz liczący sobie ponad 2 ha park wraz z niewielkim stawem. Najprawdopodobniej na pod koniec lat 20. lub na początku lat 30. XX wieku, obszar majątku został podzielony. Teren parku został odłączony i najprawdopodobniej przekazany miastu. Staw osuszono, a przez dawny park, na którym jeszcze niedawno rosły ozdobne krzewy i drzewa, poprowadzono Saarstraße, czyli obecną ulicę Śląską (więcej o ul. Śląskiej tu: LINK). Obszar wokół niej podzielono na działki, na których zaczęły pojawiać się nowe domy. Opisane powyżej zmiany obrazuje ukazane poniżej zestawienie dwóch map z końca XIX wieku i z lat 40. XX wieku. 

 

Czerwona strzałka wskazuje Saarstraße, obecną ul. Śląską.

W obrębie majątku Golzengut, oprócz zabudowań gospodarczych, znajdowała się część mieszkalna - willa na planie prostokąta oraz połączony z nią budynek mieszkalny, które razem tworzyły kształt litery "L". 

 

 

 

Pod koniec XIX wieku właścicielem Golzengut był Max Bredow. W pierwszej dekadzie XX wieku majątek kupił Erich Gropius, ówczesny właściciel dóbr w Jankowie, który zdecydował się na przebudowę rezydencji. Zajął się tym w 1910-11 roku bratanek Ericha - Walter Gropius, który miał na swoim koncie kilka architektonicznych realizacji w Drawsku i okolicy. Trudno powiedzieć jaka była skala przebudowy i co dokładnie przyszły twórca Bauhausu zmienił w bryle istniejącej rezydencji. Wydaje się, że mógł on dodać centralny ryzalit w zachodniej elewacji oraz półkolisty wykusz w elewacji północnej. Walter Gropius zaprojektować miał również w obrębie majątku dom dla robotników rolnych.

W drugiej dekadzie XX wieku Erich Gropius sprzedał Golzengut (a także majątek w Jankowie) i wraz z rodziną przeniósł się do Matuszowic, niedaleko Żar (niem. Matzdorf, Kreis Sorau) w województwie lubuskim, gdzie zmarł 18 stycznia 1919 roku. Żona Eicha - Vally, mieszkała w Matuszowicach do swojej śmierci w 1945 roku.

Golzengut oraz majątek w Jankowie kupił od Gropiusa dr Reinhold Reichert, który zarządzał oboma majątkami do 1945 roku. 

Kres rezydencji znajdującej się w obrębie Golzengut przyniósł rok 1945. Budynek został zniszczony podczas działań wojennych. Poniżej kilka jego zdjęć.

 

Golzengut, zachodnia fasada rezydencji z ryzalitem dodanym prawdopodobnie w 1910-11 roku przez Waltera Gropiusa.

  

Golzengut, zachodnia fasada rezydencji z ryzalitem dodanym prawdopodobnie w 1910-11 roku przez Waltera Gropiusa.

Golzengut, północna fasada rezydencji z półkolistym wykuszem dodanym prawdopodobnie w 1910-11 roku przez Waltera Gropiusa.

 

Zdjęcie satelitarne obszaru, który zajmował majątek Golzengut. Czerwoną kropką oznaczono miejsce, w którym znajdowała się willa Ericha Gropiusa. Od północy do majątku przylegała obecna ul. Starogrodzka, od zachodu ul. Warmińska, od południa bezimienna ulica łącząca ul. Warmińską z Parkiem Chopina, od zachodu majątek graniczył z działką, na której znajdował się gmach Seminarium Nauczycielskiego, późniejszej Szkoły Motorowej.

 

Bibliografia:

•  Walter Gropius. Buildings and Projects Carsten Krohn, 2019, str. 26.