Große Mühlenstraße 8 - sklep rodziny Laasch, Ernst Kiese, Otto Knodel

Große Mühlenstraße, dzisiejsza ulica Piłsudskiego, była główną i najbardziej reprezentacyjną ulicą przedwojennego Dramburga. Przy niej właśnie oraz przy rynku znajdowały się najważniejsze lokale, zakłady i sklepy. Jednym z tych ostatnich, mieszczącym się w kamienicy, która przy przedwojennej Große Mühlenstraße nosiła numer 8, był sklep należący do handlarza Ottona Knodela. Budynek od północny przylegał do koryta rzeki Drawy, a od południa do obecnej ulicy Kujawskiej, noszącej przed wojną nazwy Johannes-Tews-Str., a wcześniej Mühlenwegstraße. Dwupiętrowa kamienica była przykryta stromym dachem mansardowym, który przykrywał całą górną kondygnację, stanowiąc przy tym jedną z najciekawszych architektonicznych brył znajdujących się przy ulicy. Kamienica została zniszczona w 1945 roku. Obecnie w jej miejscu znajduje się parking. 

Kamienica przy Große Mühlenstraße 8.

Kamienica nr 8 jeszcze w pierwszych latach XX wieku wyglądała jednak nieco inaczej niż na fotografii powyżej. Pierwotnie była najprawdopodobniej zwykłym szachulcowym domem z dwuspadowym dachem i mieszkalnym poddaszem. Z czasem budynek nieco rozbudowano, aby ostatecznie zdecydować się na generalną przebudowę i znaczne podwyższenie budynku. 

Po prawej stronie widoczna jest kamienica nr 8 jeszcze przed przebudową.

Chociaż nie znamy dokładnej daty tego przedsięwzięcia, można podejrzewać, że miało to miejsce w latach 20. XX wieku. Budynek przed przebudową należał do rodziny Laasch. 

W latach 20. sklep na parterze oraz najprawdopodobniej całą kamienicę kupuje Otto Knodel, który prowadził tam handel porcelaną i wyrobami ze szkła, a także ubraniami i tkaninami. W kamienicy funkcjonowały najprawdopodobniej równolegle dwa sklepy. Pierwszy, znajdujący się od strony rzeki mieścił sklep Knodela. W drugim sklepie, od ul. Kujawskiej, po lewej strony wejścia do klatki schodowej znajdował się sklep z artykułami blaszanymi Ernsta Kiese.

Jak już zaznaczono, historia kamienicy kończy się w marcu 1945 roku, zapewne w wyniku intensywnych walk toczących się w okolicy znajdującego się tuż obok kamienicy mostu na rzece Drawie. Wspomina to bardzo wyraźnie Helena Brandt, która pod datą 6 marca 1945 zapisuje: Z pobliskiego domu Ottona Knodela zostały zgliszcza. Ale o dziwo, dom handlarza mąką Ottona Dallmanna (wcześniej należący do Bernharda Abendrotha) oraz nasz dom wciąż stoją! 

Große Mühlenstraße oraz kamienica Knodela po lewej stronie.

Große Mühlenstraße z widoczną wystawą sklepu Knodela po lewej stronie.

Ulica Piłsudskiego i miejsce, w którym przed wojną znajdowała się kamienica nr 8.