Zakład kamieniarski Gustava Ratteya

Kontynuujemy cykl związany z przeglądem warsztatów rzemieślniczych w przedwojennym Dramburgu. Dziś przyjrzymy się bliżej zakładowi kamieniarskiemu Gustava Ratteya, który znajdował się przy obecnej ul. 11 Pułku Piechoty (niem. Gr. Wollweberstrasse), via a vis wlotu w ulicę Królewiecką (niem. Johannes-Höffner-Straße). Jego szczegółową lokalizację widzimy na planie przedwojennego miasta, który został umieszczony w książce "Der Landkreis Dramburg". Do naszych czasów nie zachowały się żadne zabudowania zakładu, a jego teren zajmują dziś obiekty należące do hotelu i restauracji Villa Harmonia oraz inne budynki prywatne.

Fragment planu przedwojennego Dramburga z zaznaczonym zakładem kamieniarskim Gustava Ratteya.

Zdjęcie satelitarne Drawska Pomorskiego z zaznaczonym obszarem, na którym przed wojną znajdował się zakład kamieniarski Gustava Ratteya.

Zakład kamieniarski Gustava Ratteya wymieniony jest po raz pierwszy w wykazie rzemieślników (1) wydanym w 1913 roku. Nie znamy jednak dokładnego roku powstania firmy. Warsztat specjalizował się w pracach kamieniarskich, wykonywaniu nagrobków oraz rzeźb (Steinmetzgeschäft, Grabdenkmälerfabrik, Bildhauer) i osiągnął mocną pozycję na rynku usług przedwojennego Dramburga. Rattey brał udział, a być może był głównym wykonawcą drawskiego pomnika Jahna "Turnvatera", który znajdował się w dzisiejszym Parku Chopina. Dokumentuje to poniższa fotografia.

 

Pierwotna forma pomnika Jahna "Turnvatera", widok sprzed 1918 roku. Na dole od lewej: Hermann Hinz, Gustav Rattey, Julius Dallmann. Na górze od lewej: Max Damerow, Wilhelm Rattey; z tyłu: Johannes Neitzke; niżej od prawej: Otto Eckert, Gustav Keiper, Robert Steffen.

Wydaje się, że zakład Ratteya był firmą rodzinną. W księdze adresowej z 1925 roku (2) pod wymienionym wyżej adresem znajdujemy kamieniarzy - Johannesa oraz Wilhelma Ratteyów, być może synów lub krewnych Gustava. Można przypuszczać, że warsztat funkcjonował do końca II wojny światowej, chociaż ostatni ślad, który rejestrujemy pochodzi z 1937 roku (3). Interesującym śladem pozostałym po działalności zakładu jest poniższy rachunek na firmowej papeterii. Opiewa on na sumę 85 marek i dotyczy wykonania kamiennego krzyża na grób Karla Barske z Karsiboru.

Rachunek za wykonanie krzyża na grób Karla Barske z Karsbaum (Karsibór, gm. Brzeżno) wystawiony 24 sierpnia 1929 roku.

Bibliografia: 

(1) - za pommerndatenbank.de: Adressbuch aller Länder der Erde der Kaufleute, Fabrikanten, Gewerbetreibenden, Gutsbesitzer etc. etc.. Nürnberg: Leuchs, 1913.
(2) - za pommerndatenbank.de: Adreßbuch der Städte des Kreises Dramburg nebst Anhang Verzeichnis der ländlichen Ortschaften und Gutsbezirke des Kreises auf Grund amtlicher Quellen bearbeitet. Ausgabe 1925/26. Königsberg Pr.: Phönix, 1925.
(3) - za pommerndatenbank.de: Deutsches Reichs-Adressbuch für Industrie, Gewerbe, Handel. Ausgabe 1937. Provinz Pommern. Berlin: Deutsch Reichs-Adressbuch., 1937.