Wczesnośredniowieczny krzyżyk z miejscowości Żółte

Chyba najstarszym zabytkiem z naszego regionu bezpośrednio związanym z chrześcijaństwem jest wczesnośredniowieczny brązowy krzyżyk z przedstawieniem ukrzyżowanego Chrystusa, który został znaleziony w 2004 roku podczas wykopalisk archeologicznych na obszarze Wyspy Świętych Koni w miejscowości Żółte nad jeziorem Zarańsko przez archeologów z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Krzyżyk jest niewielki. Długość jego dłuższego ramienia wynosi zaledwie 3,4 cm, a krótszego 2,9 cm. Szerokość ramion to ok. 1 cm, a grubość 0,4 cm. Postać Chrystusa - jak na tak mały przedmiot - jest przedstawiona całkiem realistycznie. Głowa ma zaznaczone włosy, oczy, nos i usta. Ramiona przedstawione są z widocznymi szczegółami dłoni i palców. Nogi i stopy zostały przedstawione w sposób bardziej schematyczny. Postać ubrana jest w krótką tunikę sięgającą powyżej kolan.

Forma krzyża, jak i sposób przedstawienia Chrystusa jest charakterystyczny dla artefaktów, które powstawały pod wpływem sztuki bizantyjskiej. Podobnego typu znaleziska pochodzą z Czech i datowane są na przełom X i XI wieku oraz z wrocławskiego Ostrowa Tumskiego z X wieku.

Na podstawie: "The Island in Żółte on Lake Zarańskie. Early Medieval Gateway into West Pomerania" (2014) pod redakcją Wojciecha Chudziaka i Ryszarda Kaźmierczaka.