URODZINY GROPIUSA w drawskiej Bibliotece - 18 maja 2022

18 maja w Bibliotece w Drawsku Pomorskim obchodziliśmy urodziny Waltera Gropiusa (1883-1969), jednego z najwybitniejszych architektów XX wieku, założyciela i współtwórcy koncepcji Bauhausu, którego pierwsze młodzieńcze realizacje architektoniczne powstawały na Ziemi Drawskiej - w Jankowie, Drawsku Pomorskim, Żołędowie i Gudowie. Dojrzałe prace Gropiusa miały olbrzymi wypływ na to, jak wygląda nowoczesna architektura. 

Projekt i wykonanie plakatu: Adam Cygan.

Obchody otworzyła interesująca opowieść o młodości założyciela Bauhausu pt. „ArchiTEKT POMorza Walter Gropius” zaprezentowana przez Romualda Kurzątkowskiego, który od ponad 20 lat zajmuje się popularyzacją i inicjowaniem rozmaitych działań związanych z upowszechnianiem wiedzy na temat architektonicznego dziedzictwa Gropiusa oraz jego pomorskich realizacjach. 

Romuald Kurzątkowski

W dalszej części wydarzenia głos zabrał Bartosz Bolewicz, który wraz z małżonką w 2018 roku zakupił część zaprojektowanej przez Waltera Gropiusa Willi Metzler, znajdującej się w Drawsku Pomorskim przy ul. Obrońców Westerplatte 9b. Nowi gospodarze postawili przed sobą niełatwe zadanie przywrócenia dawnej świetności tej zbudowanej w 1906 roku budowli. Przedsięwzięciu towarzyszą jednak kolejne sukcesy, wygrane konkursy grantowe i organizowane wokół willi otwarte wydarzenia dla mieszkańców, podczas których każdy może przyjrzeć się bryle budynku i poznać jego historię. Opowieść o Willi Metzler uzupełniała mini-wystawa pamiątek po byłych mieszkańcach odkrytych podczas porządkowania strychu. 

Pamiątki po byłych mieszkańcach Willi Metzler.

Na nasze zaproszenie do wzięcia udziału w urodzinach architekta odpowiedziała także Fundacja Warsaw Bauhaus, która już od roku jest właścicielem i gospodarzem zaprojektowanego przez Waltera Gropiusa Spichlerza w Jankowie. Prezeska Fundacji – Joanna Klass – opowiedziała o tym, co do tej pory udało się zrobić w Spichlerzu, a także o planach na najbliższą przyszłość. 

Joanna Klass z Fundacji Warsaw Bauhaus

Przez ostatnie dwanaście miesięcy, zgodnie z sugestiami i wytycznymi konserwatorskimi zgromadzono pełną historię działań przy budynku oraz powołano grupę specjalistów z zakresu konserwacji zabytków i inżynierii, której zadaniem było wsparcie merytoryczne i doradztwo w zakresie kolejnych kroków i przyszłych prac remontowych. W grupie tej znaleźli się między innymi dr Marek Rubnikowicz, pochodzący z Drawska Pomorskiego konserwator zabytków, a także dr inż. arch. Maciej Płotkowiak z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. 

A pomoc była bardzo potrzebna. Jak mówi Joanna Klass: Do budynku weszliśmy w sierpniu 2021 roku i okazało się, że w piwnicy nie było resztek nawozów sztucznych, o których słyszeliśmy. To było ponad 30 ton nawozów sztucznych. Niestety to właśnie te nawozy i sole przez lata wpływały na wypłukiwanie substancji cegieł budynku. Dobrą stroną ich obecności jest to, że skutecznie zakonserwowały drewno. Drewno w Spichlerzu jest mocne.

Codziennością przedstawicieli Fundacji Warsaw Bauhaus w ostatnim czasie stało się pozyskiwanie wiedzy, specjalistów, pieniędzy i pozwoleń na przejście przez kolejne etapy remontu Spichlerza.  Pierwsze pieniądze – 70 900 zł – Fundacja pozyskała z Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach programu "Wspólnie dla dziedzictwa 2020". Kwota ta pozwoliła na przeprowadzenie pierwszych prac porządkowych, zabezpieczenie otworów okiennych oraz wyniesienie z piwnic większej części nawozów, a także zorganizowanie we wrześniu ubiegłego roku spotkania integracyjnego przy Spichlerzu Waltera Gropiusa w Jankowie, którego formę organizatorzy chcą kontynuować również w tym roku. 

Między listopadem 2021 r. a lutym 2022 r. Fundacji Warsaw Bauhaus udało się pozyskać 35 000 zł od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie, 20 000 zł dołożyła Gmina Drawsko Pomorskie, a kolejne 30 000 zł pochodzi od Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego. 

Te pieniądze pozwolą na wyniesienie reszty nawozów z piwnic, gruzu, odbudowanie zawalonych schodów w piwnicy i - co najważniejsze - podstemplowanie sklepień w piwnicy. Stan stropu jest tragiczny, jego metalowe belki są skorodowane, a znajdująca się nad nim podłoga popękana. Całość jest w stanie zagrożenia, przez co obowiązuje bezwzględny zakaz wchodzenia do spichlerza. - mówi Joanna Klass. Po chwili jednak dodaje: Kiedyś tam może być kawiarnia, może nawet z degustacją lokalnego piwa. Gropius Lager. Jest przyszłość i dla piwnicy, tylko trzeba ją podeprzeć! - mówi Joanna Klass.

Również tego lata odbędą się pierwsze badania i ekspertyzy konserwatorskie, na które znalazły się już środki, jak i na dokumentację architektoniczną Spichlerza. Kolejnym etapem prac będzie wzmocnienie ścian budynku. Właściciele zapewniają, że niezależnie od przebiegu prac remontowych, na terenie znajdującym się wokół Spichlerza organizowane będą w tym roku rozmaite wydarzenia. Oprócz środków na niezbędne remonty Fundacja pozyskała niedawno 10 000 zł w konkursie organizowanym przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego na realizację projektu „Spichlerz Gropiusa – pilotażowy projekt Letniego Instytutu Twórczej (p)Artycypacji”. Artyści przyjadą pod koniec sierpnia. Planujemy plener rysunkowy, malarski i fotograficzny. - zapewniła Joanna Klass. 

Na koniec opowieści o działaniach i planach wokół Spichlerza, głos zabrał Wojciech Sząszor z Fundacji Warsaw Bauhaus, który w krótkim wystąpieniu opowiedział o podróży Kazimierza Malewicza z Warszawy do Bauhausu Waltera Gropiusa. Podczas ostatniego z wystąpień swój wiersz o Spichlerzu w Jankowie wygłosił Wiesław Piotrowski.

Następnie odbył się otwarty quiz wiedzy o poruszonych przez prelegentów zagadnieniach, w którym można było wygrać pakiety książkowe ufundowane przez Wydawnictwo Karakter. Wszystkim zwycięzcom serdecznie gratulujemy! Urodziny ukoronował poczęstunek – kawa oraz kawałek urodzinowego tortu z podobizną architekta.